donderdag 12 oktober 2017

Effect van afstelling schoenplaatjes tijdens fietsmeting

INLEIDING
Met betrekking tot de transmissie tussen atleten en fietsen, zijn schoenplaatjes van bijzonder belang: ze zijn de enige verbinding tussen fietsschoen en pedaal en kunnen individueel aangepast worden. Naast de longitudinale en transversale as kunnen bijna alle pedalen ook in de Z- as worden verplaatst. Hiermee bedoelen we de rotatie, dus de hoek van de schoen ten opzicht van de crank. Dus de hak beweegt naar de crank, staat neutraal of staat van de crank af.
In eerdere blogs heb ik de basis principes van het afstellen van de schoenplaatjes al eens nader uitgelegd. Ik wil daar nu verder niet op ingaan. (zie oa http://fityourbike.blogspot.nl/2017/)
Naast afstelling schoenplaatjes, is het natuurlijk belangrijk om goed naar de afstelling van de zitpositie te kijken. Dit kan ook grote gevolgen hebben op de stand van je voeten.
Hieronder wil ik enkele voorbeelden laten zien van het effect van veranderen positie van de schoenplaatjes op drukverandering/stabiliteit. Bij https://www.fityourbike.nl/   werken we met de voetdrukmeting van Gebiomized (zie:  http://fityourbike.blogspot.nl/2015/03/ )

Voorbeeld 1: AANPASSING VAN DE SCHOENPLAATJES IN LENGTERICHTING
In dit voorbeeld lijdt de atleet aan brandende voeten en gevoelloze tenen aan haar linker voet, nadat ze ongeveer 30 minuten op haar fiets heeft gereden. Door haar oorspronkelijke positie te analyseren kunnen sommige parameters zoals zadelhoogte en afstand zadel-stuur worden uitgesloten als mogelijke oorzaken. 
Ook het schoenmodel past op de afmetingen van de voeten. Drukverdeling van de linker voet (afbeelding 1: basislijn) toont een drukpiek in het voorste gedeelte van de voetbal (met name in het gebied van de metatarsale kop (MTH) 2 (2e teen) met een waarde van 460 mbar. Het drukpunt (CoP) onder de voet (weergegeven als zwarte lijn) ligt voornamelijk in dit gebied. Het kan worden aangenomen dat de zenuwbanen die daar lopen worden overbelast in elke duwfase van de pedaalslag, zodat een verminderde toevoer van de tenen leidt tot de bovengenoemde problemen.




Door de schoenplaatjes 10 mm terug te plaatsen, werd de hele drukverdeling verplaatst naar het midden van de bal van de voet. Het drukpunt (CoP) ligt nu 8 mm verder naar achteren en de maximale drukpiek is nu 320 mbar. Dit betekent een vermindering van 30%.
De aangepaste positie van de schoenplaatjes leidt tot positieve effecten op de drukverdeling in de fietsschoen. De volgende stap zal zijn om de zadelhoogte aan te passen aan de nieuwe positie om hyperextensie van knie- of enkelgewricht te vermijden.

GEVALLESTUDIE 2: AANPASSING VAN SCHOENPLAATJES IN TRANSVERSALE AS
In de tweede voorbeeld ligt de nadruk op de zijwaartse verschuiving van schoenplaatjes. De atleet klaagde over problemen op de buitenrand van de schoen, vooral bij langere of intense ritten. In dit geval zullen we richten op de analyse van de rechtervoet:

In de oorspronkelijke positie bevindt zich de hoogste drukpiek van 664 mbar bij MTH 5 (kleine teen), weergegeven als geel gebied in de drukplot (afbeelding 3). Ook is het CoP hoofdzakelijk in het zijvlak van de bal van de voet, daarom wordt 41% van de trapkracht uit de buitenrand van de bal uitgeoefend.



Door de schoenplaatjes 5 mm naar binnen te verplaatsen wordt de druk onder de voet naar het midden overgebracht (afbeelding 4). De 'gele' drukzone is nu groen geworden, wat een vermindering van de maximale druk in dit gebied aangeeft.
Bij het vergelijken van beide metingen kan een significante verschuiving van de drukverdeling in de mediale richting (naar binnen) worden gezien, bijv. een stijging met 74% van de parameter "gemiddelde druk" in de zone onder de grote teen. Hierdoor wordt de maximale druk bij kleine teen met 18% verminderd. De oppervlakte van de toegepaste druk is groter, waardoor de pijnlijke gebieden verlicht worden, maar is ook een teken van verminderde stabiliteit in de drukfase. Je ziet dat zwarte lijntjes nu verder uit elkaar liggen. Als dit bewegingspatroon zo blijft, moet de stabiliteit worden vergroot door gebruik te maken van fietszolen.

CONCLUSIE

Ook kleine aanpassingen van de positie van schoenplaatjes kunnen grote effecten hebben op de drukverdeling in de schoen. Daarom is de juiste positionering van de schoenplaatjes altijd een onderdeel zijn van de fietsmeting bij FitYourBike. 
Toch mogen de effecten niet overschat worden: Vanwege de beperkte aanpassingsopties van de schoenplaatjes maar klein zijn vanwege boorgaten in schoenen, zijn de effecten ook beperkt. De bovengenoemde voorbeelden zijn "reproduceerbaar" met elk pedaalsysteem op de markt, daarom zal ik geen specifieke aanbevelingen doen met betrekking tot het pedaalsysteem. Misschien in een andere blog?

Meer stabiliteit kan verkregen worden door gebruik te maken van wedges en/of aangepaste zolen.
Voor meer informatie stuur een mail naar info@fityourbike.nl of bel me: 0619953394

Gerelateerde literatuur:
Gebiomized - Daniel Schade

vrijdag 15 september 2017

Balans is sleutel voor de juiste fietshouding
Tijdens mijn bikefits staat balans op de fiets centraal. Deze is voor iedereen individueel. Dit bepaald mede hoe je jouw vermogen kunt overbrengen op de pedalen, maar ook de druk op de handen en zelfs het zitcomfort op het zadel.
Samen met jou bepalen we de perfecte, individuele houding. In veel bikefits wordt er gekeken naar een bepaalde hoek, bijvoorbeeld een kniehoek die tussen de 147 en 151 graden in moet zitten. Maar dit is een marge van centimeters. Misschien is voor jou een kniehoek van 147 graden goed, maar dat wil niet zeggen dat het voor de ander ook goed is.
Op de manier zoals we bij FitYourBike werken, wordt de hoogte op 3mm nauwkeurig bepaald. Zit je te laag, dan heb je het idee de pedaalslag niet af te kunnen maken. Zit je te hoog dan verlies je de controle. Bij beide lever je dus vermogen in. Door de zadelhoogte in mm te verhogen en verlagen, zien we welke hoogte voor jou goed is.
Daarnaast is natuurlijk sitback, afstelling stuur en schoenplaatjes net zo belangrijk. Daarvoor werken we op dezelfde manier als hierboven.
Tijdens de bikefits van FitYourBike werken we samen met jou naar de ideale afstelling. Aan de ene kant vragen we wat jij voelt? Voel je meer spanning in je onderrug, meer druk op je handen ed. En aan de andere kant onze kennis en apparatuur, zoals video-, zadeldruk- en voetdrukmeting.
Stap voor stap werken we naar jouw ideale fietsafstelling.
#bikefit #balans #fietspositie #fietsafstelling #zadeldruk
k

maandag 10 april 2017

Voetpijn bij fietsen – Hoe stabiel zijn jouw voeten?

afstellen schoenplaatje
Veel mensen onderschatten, wat het belang is van een goede afstelling van hun schoenplaatjes, op de krachtoverbrenging. Hoe staan jouw schoenplaatjes? Heb je rekening gehouden met de juiste rotatie en breedte? 


 De krachtoverbrenging bij fietsen begint bij de pedalen. Tijdens mijn fietsafstellingen besteed ik hier veel aandacht aan. Dat begint met afstellen van de schoenplaatjes. Eerder werden schoenplaatjes altijd onder de bal van de grote teen gezet. Tegenwoordig zijn de fietszolen veel stijver geworden en kan het schoenplaatje beter wat verder naar achteren gezet worden. Dat betekent op de lijn van het gewricht van grote teen naar kleine teen. Je voorvoet is het minst stabiele gedeelte van je voet, door het schoenplaatje verder naar achteren te zetten, kan je de druk veel meer over je hele voet verdelen. Tevens haal je zo veel spanning van je kuiten en hamstrings. Zeker wanneer je met je hakken omhoog fietst, kan je het schoenplaatje beter wat verder naar achteren zetten. Vaak zie je dan de hak dan al naar beneden gaan.
kanteling van je voorvoet
druk en stabiliteit verbeteren
door gebruik van wig
Daarnaast het belangrijk om te kijken hoe je voet ten opzichte van je onderbeen staat. Bij 90% van de mensen staat de voet in een varusstand. Dat betekend dat de binnenkant van je voet iets hoger staat dan de buitenkant. Met een voetdrukmeting zal je zien dat de kracht eerst aan de buitenkant van je voet aangrijpt en daarna naar je grote teen gaat (daar moet je immers je kracht overbrengen). Doordat je pedaal vlak is, zal je knie meedraaien naar binnen. Je ziet de knie dan bij elke trapbeweging van buiten naar binnen draaien. En juist deze draaibeweging kan knieproblemen veroorzaken. 

wig onder de schoen
Door een wig te plaatsen in de schoen of onder de schoen, kan je de druk over je hele voet verdelen en de kniestabiliteit vergroten. Deze wigjes zijn er in verschillende diktes. Door eerst het aantal graden kanteling te meten, kan ik bepalen welke wig jij nodig hebt.
Door een wig te plaatsen,
zet je de voet in de natuurlijke stand








Ook met een specifieke fietszool kan de druk verdeeld worden en zal je je kracht beter kunnen overbrengen en pijnklachten verminderen. Is je voet stug, of juist te flexibel? Of zakt je voet door naar binnen? Met een opmaat gemaakte zool is dit te verbeteren. FitYourBike werkt met warmte vervormbare zolen, zodat de voetboog goed wordt ondersteund. Dit verbetert de stabiliteit en dus de krachtoverbrenging.
Op deze zolen zal een pelotte worden geplaatst, afhankelijk van het type voet. Is jouw grote teen wel stabiel genoeg om de kracht over te brengen? Door de buiging en kracht te controleren, kan ik bepalen welke ondersteuning jij nodig hebt. Hoe flexibeler de voet is, hoe meer ondersteuning er nodig is. Belangrijk hierbij is dat je een goede fietsschoen hebt. Zie hiervoor ook mijn eerdere blog: http://fityourbike.blogspot.nl/2015/03/
Herken je dit, of heb je nog vragen. Bel me, of stuur een mail.

dinsdag 28 maart 2017

FIETSAFSTELLING


De ideale fietspositie is afhankelijk van comfort, doel, lichaamsafmetingen en/of beperkingen (blessures). Het is geen ‘exacte’ wetenschap, dat in een boekje is te vinden. De ervaring van de bikefitter speelt hierin een belangrijke rol.  Hieruit mag je dus concluderen dat alleen een statische meting, waarbij lichaamsmaten worden opgemeten en met formules de fietsafstelling bepalen, onvoldoende is voor de ideale fietsafstelling. Het kan dienen als uitgangspunt, maar daarna dient een dynamische fietsafstelling te volgen. Met een juiste fietspositie zal je efficiënter bewegen, beter presteren, blessures voorkomen en comfortabeler op je fiets zitten.

Veel voorkomende problemen zien we aan nek/schouder, handen, zadel, rug, knieën en voeten. FitYourBike begint met een analyse van je huidige houding op de fiets, dit doen we met behulp van video-analyse, dynamische zadeldrukmeting en voetdrukmeting. Daarna volgt een lichamelijk onderzoek, waarbij ook de voeten worden bekeken. Dit is de basis waar je de kracht overbrengt op je pedalen.  Soms is tussenkomst van een manueeltherapeut of fysiotherapeut gewenst om de optimale fietsafstelling te bereiken. FitYourBike werkt daarom samen met verschillende therapeuten.

Nadat de aanpassingen zijn uitgevoerd, vindt er opnieuw een opname van de fietsbeweging plaats. De nieuwe beelden en grafieken worden vergeleken met de eerste opnames en er wordt gekeken of de aanpassingen het gewenste effect hebben. Hierbij zijn uiteraard niet alleen de berekeningen van de software doorslaggevend. Even belangrijk is uw gevoel bij de nieuwe zitpositie.

Aanpassingen in de fietsafstelling kunnen invloed hebben op de prestatie, direct of via een efficiëntere beweging. Voor een fietspositie waarbij de geleverde arbeid maximaal wordt omgezet in beweging moeten biomechanische en fysiologische variabelen worden geoptimaliseerd.

De optimale fietsafstelling is grotendeels afhankelijk van de volgende variabelen:
1 Afstelling schoenplaatjes/keuze schoenen, eventueel gebruik van zooltjes en wigjes
2 Zadelhoogte
  1. 3 Zadelkeuze
  2. 4 Zadelterugstand.  Zwaartepunt/balans ten opzichte van de fiets
  3. 5 Zadelhoek
  4. 6 Stuurbreedte
  5. 7 Zadel-stuurafstand
  6. 8 Zadel-stuurhoogte verschil
  7. 9 Cranklengte

Effect variabelen op de optimale fietsafstelling:

    1. 1. Afstelling schoenplaatjes. De belangrijkste factor m.b.t. de positie van de voet op de pedaal, als het gaat om de krachtoverbrenging, is de voor- achterwaarts instelling van de schoenplaatjes. De schoenplaat moet in de lengterichting zo worden aangepast, dat deze op de lijn van bal van de voet en kleine teen ligt. Eerder werd het schoenplaatje altijd onder de bal van de grote teen gelegd. Tegenwoordig zijn zolen zo stijf, door het plaatje iets verder naar achteren te zetten, krijg je veel meer stabiliteit en wordt kuitspieren en achillespees minder belast.

      Door gebruik te maken van wigjes in de schoen of onder de schoen kan de druk ook beter verdeeld worden over de bal van je voet. Bij 90% van de fietsers zien we een varus stand van de voorvoet, waardoor er meer druk op de buitenkant van de voet ontstaat. Tevens zien we hierbij dat bij elke trapbeweging je knie naar binnen valt. Door een wigje te gebruiken, die aan de binnenkant iets dikker is, wordt de stabiliteit, dus krachtoverbrenging verbeterd.

      Soms is het gebruik van fietszolen aan te bevelen. Hiermee vergroot je het contact met je schoen/pedaal en neutraliseer je de stand van je voeten.

2. Zadelhoogte
  • Te laag: Met een kleinere heuphoek kan je niet optimaal kracht leveren, dit is mede afhankelijk van je mobiliteit en stabiliteit (lengte spieren). Er ontstaat meer druk aan de voorkant op je knie en overbelasting van je achillespees
  • Te hoog: Staat het zadel te hoog dan zal er een overbelasting van je hamstrings en Gastrocnemius ontstaan, overstrekking van de knie, onderrug en zadelproblemen

    1. 3. Zadelkeuze. Door gebruik te maken van dynamische zadeldrukmeting, zien we waar je op het zadel zit, hoe je beweegt op je zadel, of je wel recht op je zadel zit en nog nauwkeuriger de zadelhoogte bepalen. Bij een zadel dat te hoog staat, ontstaat meer druk voorop het zadel en beweeg je steeds meer van voor naar achteren.


    1. 4. Zadelterugstand. De zadelterugstand, bepaald voor een groot deel de efficiëntie van de krachtoverbrenging. Het bovenbeen wordt als een hefboom omlaaggedrukt en bedient hiermee de hefbomen van het onderbeen en de enkel en de voet. De krachtoverbrenging is het meest optimaal, wanneer de pedaal zich in de 3-4 uur positie bevindt. De zadelterugstand wordt bepaald door de plaats waar het zadel bevindt en de geometrie van het zadel. De meest betrouwbare manier om dit te bepalen is een dynamische fietsafstelling. De zadelterugstand bepaald hoe de balans op de fiets is. Dus waar ligt je zwaartepunt ten opzichte van je trapas. Zit je te ver naar voren, dan krijg je meer druk op je handen. Ligt deze te ver naar achteren, krijg je meer druk op je zadel, maar kan je ook niet meer optimaal kracht leveren. Je trapt dan meer naar voren, dan omlaag, zonder gebruik te maken van je lichaamsgewicht.


    1. 5. Zadelhoek. Met de zadeldrukmeting kunnen we ook dit optimaliseren. Soms kan een stukje kanteling van je zadel, de druk aanzienlijk doen veranderen. Belangrijk is dat zenuwbanen en bloedvaten niet de hele trapcycles worden belast. Er moet een moment zijn, waarop de druk er weer af gaat, zodat deze even tijd hebben om te herstellen.


    1. 6. Stuurbreedte. Bij de stuurbreedte houden we schouderbreedte aan bij een racefietsstuur. Een verkeerde breedte zorgt voor:
       
    2. -Kanteling van schouderblad
    3. -Overbelasting van nekspieren
      • -Nekpijn
      • -Hoofdpijn
      • -Handpalmen naar binnen plooien
      • -Verminderde bloedtoevoer
      • -Tintelingen van de vingers.


    1. 7. Zadel-stuurafstand
      • -Een te lange zit, zal rugproblemen geven, je zwaartepunt komt te ver naar voren te liggen, nek-schouderproblemen en verhoogde druk op je handen geven
      • -Zit je te kort, dan zien we vaak een bolling van de rug ontstaan. De rug wordt onvoldoende gestrekt


    1. 8. Zadel-stuur hoogteverschil. Dit is mede afhankelijk van je fietservaring, core-stabiliteit en mobiliteit van onder andere je heup.


    1. 9. Cranklengte: Spieren hebben een optimale lengte waarbij ze meeste vermogen kunnen leveren. Langere spieren hebben daardoor een langere crank nodig zodat de gewrichtshoeken groter worden.